Sarmatyzm versus Orientalizm
w Europie Środkowej

Konferencja ma na celu podjęcie europejskiego, interdyscyplinarnego dyskursu na temat relacji orientalizmu i sarmatyzmu. Znaczenie i rola sarmatyzmu poza Polską wymagają niekiedy wyjaśnień; wychodząc jednak od starożytnego określenia Sarmatia, można zawrzeć w nim kulturę mieszkańców historycznych terenów pomiędzy Wisłą a Morzem Kaspijskim z jednej strony oraz Bałtykiem i Morzem Białym a Karpatami, aż po wybrzeża Morza Czarnego z drugiej. Między XV a XVIII wiekiem obszary te tworzyły w większej części terytorium Rzeczpospolitej Obojga Narodów w "złotym okresie" jej istnienia. Stanowiły one pomost pomiędzy Zachodem i Wschodem, wpływając na wyobrażenia o Wschodniej Europie - wystarczy spojrzeć na Polskiego jeźdźca (Lisowczyka) Rembrandta czy obrazy jazdy polskiej pod Wiedniem (1683) pod wodzą króla Jana III Sobieskiego, będącego żywą personifikacją sarmatyzmu.

Kultury kształtowane są w pierwszym rzędzie przez ludy, ich religię, mentalność i sztukę. Rozmaitość etniczna (Polacy, Litwini, Rusini, Kozacy, Żydzi, Węgrzy, Tatarzy, Ormianie, Czerkiesi i inni) owocuje tu bogactwem form, które mimo widocznych różnic, wykazują także wiele cech wspólnych, skłaniając do podjęcia nad nimi intensywnych badań. Wszystkie te wpływy przenikają się ze sobą tworząc egzotyczny, intrygujący obraz, rozpoznawalny w warstwie ikonicznej, werbalnej i tonalnej.

Sztuka, literatura i muzyka stanowią źródła poznania swoistego świata Sarmatów, który tak wyraziście opisał już Zygmunt von Herberstein (1486-1566). Sarmatyzm przypisuje się zazwyczaj polskiej mentalności, choć jednocześnie jego objawy pozostawały charakterystyczne dla baroku w ogólności: od wystawnych uczt, przez zamiłowanie do koni i polowań, aż po orientalny przepych, modę i dążenie do osobistej wolności, która niechętnie podporządkowywana była ładowi państwowemu. Wszystko to konstytuuje pewien obraz pozwalający nam ująć mechanizmy zjawisk kulturalnych, których oddziaływanie (niekiedy już tylko w skarlałych formach) odczuwalne jest po dzień dzisiejszy.

Konferencja ma znaleźć miejsce w "hetmańskim grodzie" Zamościu, gdzie przed ponad 400 laty zainicjowany został dialog sarmatyzmu ze światem Zachodu, a ślady tego spotkania są nadal żywe i widoczne.

Proponowane zagadnienia to m.in.: Europa a Turcja / Barok a orientalizm / Sarmackie obyczaje i ich odzwierciedlenie w ikonografii i literaturze / Orientalizm w kulturze polskiej: Orient jako projekcja raju / Podróże na Wschód / Polska kultura szlachecka z perspektywy Zachodu

Do udziału w konferencji zapraszamy historyków, historyków sztuki, kulturoznawców, slawistów, polonistów, orientalistów, folklorystów, etnologów i in.

Języki konferencyjne: angielski i niemiecki, utworzona będzie także sekcja polskojęzyczna

Termin zgłoszeń tematów wystąpień (30 min. referatu lub 15 min. komunikatu) wraz z abstraktem został przedłużony do 19 października 2010.
Rozesłanie programu konferencji nastąpi do 1.11.2010. Opłatę konferencyjną w wysokości 280 PLN należy przelać do dnia 1. 11. 2010 na konto nr:
57 1140 1094 0000 2905 1600 1134
BRE Bank SA O/Lublin
ul. Krakowskie Przedmieście 6; 20-954 Lublin
Tytuł wpłaty: "Sarmatyzm"
Właściciel:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5; PL- 20-031 Lublin


Organizator: Prof. Dr. Piotr O. Scholz
Sekretarz: Magdalena Długosz, MA